بررسی کامل دستگاه قرائت قرآن صبا

1 - معنای لغوی : صبا، به معنی نسیم صبجگاه و نام آهنگی از آهنگ‌های موسیقی است.

2 - گستردگی و پیشینه : این مقام در عراق به منصوری معروف است. چرا که برخی آن را به منصور خلیفه عباسی، و به قولی دیگر، منصور زلزال (همزمان دولت عباسی) نسبت می‌دهند.
3 - کیفیت آهنگ : صبا، مجموعه‌ای از آهنگ‌های حزین می‌باشد، و گذشته‌ای را به تصویر می‌کشد که انسان آن را از دست داده و از جمله مقام‌های محزون و دلنشین است که زیبایی و روح خاصی به قرائت می‌دهد. پرده‌ی صوتی مناسبی که برای این مقام می‌توان درنظر گرفت توسط و اوج است که باعث نمود بیشتر الحان آن می‌شود. روند آن کاملاً لطیف، ملایم و روان است و هرنوع تکلف در اجرای آن از تاثیراتش می‌کاهد. این مقام بسیار حزین، تیز، رسا و اثرگذار است، پیچیدگی کمتری نسبت به دیگر مقام‌ها دارد.
4 - موضوع آیات : آیاتی که دارای «حالت، خوف، خشوع، توبه، انابه، مغفرت، ندامت، استغاثه، سوز، اندوه، حسرت، تضرع درد و رنج مظلوم و احوالات قیامت و امثال» آن و همچنین آیات «مشرکین، کفار و اصحاب شمال و معاد» همچنین آیات «عبرت، سرانجام گنهکاران و ذکر نعمت‌های الهی» را می‌توان با این مقام تلاوت نمود.
5 - تاثیرات : استفاده از نغمات این مقام با عنایت به معنا و مفهوم، حال و هوای ملکوتی و روحانی را بر شنونده حاکم می‌سازد. این مقام حزن زایدالوصفی در انسان ایجاد می‌نماید و حالت هشدار، بیدارباش دارد. برخی گوشه‌های آن تاثیر شدیدی در قاری به وجود می‌آورد و حالت خوف و اندوه ایجاد می‌کند. این نغمه انسان را دعوت به کنکاش در گذشته می‌کند و همچون جوانی بیدار، انقلابی در درون ایجاد می‌نماید، و توجه به بازگشت را یادآوری می‌نماید. اساتید لحن گفته‌اند، هرکس میل بازگشت در او بیشتر باشد، این مقام را محزون‌تر و بهتر ایجاد می‌کند.
6 - جایگاه اجرا : صبا روش بسیاری از قراء در تلاوت است، اکثر قراء آن را با مقامهای حجاز، عجم و چهارگاه در تجانس می‌دانند و معمولاً پس از بیات و حجاز آن را اجرا می‌نمایند.
7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : بعضی قراء پس از اجرای این مقام و مراحل اول و دوم آن، در مرحله‌ی سوم از عجم، به جای جواب‌الجواب استفاده می‌نمایند. زیرشاخه‌های معروف آن تقطیع و عجم است، قسمت اعظم زیرشاخه‌ی تقطیع «رمل» می‌باشد که در مقام سگاه و صبا از آن استفاده می‌شود. درمورد زیرشاخه‌ی عجم عده‌ای معتقدند که مقام عجم به صورت مستقل وجود ندارد و فقط در حد همین زیرشاخه است و برخی دیگر عجم را یک مقام مستقل دانسته‌اند و آن را جدای از این زیرشاخه می‌دانند. همچنین نغمه‌های فرعی «بوسیلک و صبا، زمزم» را می توان نام برد.
8 - قاریان برتر : از مصطفی اسماعیل و عبدالباسط می‌توان به عنوان اساتیدی که در اجرای این مقام، و زیرشاخه‌ی عجم آن، مهارت فوق‌العاده‌ای دارند نام برد. و همچنین اساتیدی چون منشاوی، شعبان صیاد، محمد رفعت، حصان، کامل یوسف را می‌توان نام برد. در این مقام تلاوت سوره‌های احزاب، طبلاوی و هود عبدالمنعم طوخی مشهور می‌باشد.
9 - وزن‌های لحنی : همچنانکه نظم دارای وزنهای خاصی است بعضی از اساتید برای الحان موسیقیایی نیز وزنهایی قائل هستند که در این مجموعه تحت عنوان وزنهای لحنی بررسی شده است و البته بسیاری از اساتید قائل به این وزنها نمی‌باشند.

وزن موسیقیایی مقام صبا به صورت زیر می‌باشد:

قرار	مفاعلتن مفاعلتن فعول
جواب	مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعل
جواب جواب	مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن

www.amoozesh-quran.blogfa.com

آموزش مقامات موسیقی قرآن

آموزش مقامات موسیقی قرآن

ردیف	عنوان	دانلود
1	مقام بیات
2	مقام بیات
3	مقام بیات
4	مقام بیات
5	مقام بیات
6	مقام بیات
7	مقام حجاز
8	مقام حجاز
9	مقام حجاز
10	مقام حجاز
11	مقام رست
12	مقام رست
13	مقام رست
14	مقام رست
15	مقام رست
16	مقام رست
17	مقام سه گاه
18	مقام سه گاه
19	مقام سه گاه
20	مقام سه گاه

21	مقام سه گاه
22	مقام سه گاه
23	مقام سه گاه
24	مقام سه گاه
25	مقام صبا
26	مقام صبا
27	مقام صبا
28	مقام صبا
29	مقام صبا
30	مقام صبا
31	مقام صبا
32	مقام صبا
33	مقام صبا
34	مقام صبا
35	مقام عجم
36	مقام عجم
37	مقام عجم
38	مقام عجم
39	مقام عجم
40	مقام نهاوند

41	مقام نهاوند
42	مقام نهاوند
43	مقام نهاوند

 

بررسی کامل دستگاه قرائت قرآن بیات

1 - معنای لغوی : عده‌ای ریشه واژه‌ی بیات را ترکی می‌دانند و آن را به معنای غم یا غمگین ویا نام قبیله‌ای از قبایل ترکمن دانسته‌اند و عده‌ای اصل آن را از واژه «بیاد» می‌دانند. مانند: بیاد خداوند متعال.

2 - گستردگی و پیشینه : بیات از جمله مقامات گسترده‌ی عربی است، که کاربرد زیادی نیز دارد. برخی آن را به یکی از طریقه‌های صوفیه‌ی ایران و باباطاهر نسبت می‌دهند. گستردگی که این مقام دارد در سایر مقامات به چشم نمی‌خورد. و این خصیصه باعث شده است که غالباً در قبل و بعد و یا در خلال هر مقامی بتوان به مایه بیات منتقل شد. حسن آغاز و انجام تلاوت نیز با این مقام است. در موسیقی ایرانی بیات در ابعاد وسیعتر کاربرد داشته و از آهنگهای قدیمی ایران است. مقام بیات رکن اصلی قرائت به شمار می‌رود و همین ویژگی بارز است که آن را از سایر مقامات متمایز می‌گرداند. باتوجه به اینکه قاری در این مقام از پائین‌ترین گام صوتی شروع می‌کند و به مرور به گام‌های بالاتر وارد می‌شود. ضرورتاً زیرنغمه‌های متنوع و بیشتری در داخل این مقام مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طوری که به سهولت نمی‌توان تمامی گام‌ها را پشت سر هم ارائه نمود و نیاز به نغمه‌ها و گوشه‌های متنوعی است.

3 - کیفیت آهنگ : این مقام یکی از زیباترین مقامات از نظر لطافت، حزن معنوی و وسعت گوشه‌ها و گستردگی است. به همین مناسبت آن را «امالنغمات و یا مادر نغمات» می‌گویند. برخی از گوشه‌های آن حالت حب، عشق و الفت دارد. این مقام آهنگی است بسیار نرم و دلنشین که از آن برای ایجاد آرامش اولیه و پذیرش آهنگ‌های بعدی استفاده می‌شود.

4 - موضوع آیات : این مقام علاوه بر شروع و فرود تلاوت، در «آیات دعا، حکایات، اندرزها» به کار برده می‌شود و همچنین «آیات توحید، اسماء و صفات الهی، نبوت عامه و خاصه، عقاید، اخلاق، معاد و مومنین» را در این مقام اجرا می‌نمایند.

5 - تاثیرات : الف) آرامش همراه با غم، ب) آگاه ساختن شنونده، ج) صحبت از احوالات گذشتگان را می‌توان بعنوان تاثیرات این مقام برشمرد. همچنین این مقام در ذهن حالت وقار، عظمت، بزرگی، تسلط و سنگینی را ایجاد می‌کند.

6 - جایگاه اجرا : عموم قاریان تلاوت خود را با مقام بیات آغاز می‌کنند. زیرا تنها مقامی است که در سه سطح «بیات شروع»، «بیات توسط» و «بیات فرود» تلاوت می‌گردد. نحوه‌ی شروع اساتید متفاوت است. به طور کلی می‌توان به سه گروه اشاره نمود. گروه اول: مانند استاد شحات‌انور، بیات را در شروع به کار گرفته سپس وارد مقام‌های بعدی می‌شود و در میان تلاوت‌ خود و یا در پایان آن به اجرای محدوده‌های بیات می‌پردازد و عموماً تلاوت خود را با آن به پایان می‌رساند. گروه دوم : همچون مصطفی اسماعیل، تمامی محدودهای آن را به صورت مبسوط اجرا، و عموماً از طریق زیرشاخه‌های فرود، تلاوت خود را به پایان می‌رسانند. گروه سوم : همچون عبدالباسط و عبدالعزیز حصان در هر موقعیتی از تلاوت که اراده کنند این مقام را به خوبی اجرا می‌نمایند.

7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : در مقام بیات نغمات فرعی بسیاری دیده می‌شود که در بین هرکدام از آن‌ها به راحتی می‌توان از مقام بیات بیات به مقام دیگری منتقل شد، برای مثال از نغمه‌ی «رمل» می‌توان وارد «صبا» شد. از نغمات فرعی آن می‌توان به نغمه‌های «لامی، صافی، مصری، حسینی، دشتی، علی، ابراهیمی، کرد، ترک، دوکا، شور، ندا، رمل، مصیر» اشاره نمود. همچنین برخی نغمات دیگر را نیز در این مقام بیان نموده‌اند از جمله «نهفت، بیات شور، عشیران»

8 - قاریان برتر : از جمله قاریانی که در مقام بیات دارای تسلط و مهارت کم‌نظیری هستند می‌توان اساتید مصطفی اسماعیل، عبدالباسط، منشاوی، عبدالفتاح شعشاعی، حصان و محمد رفعت را نام برد. 

9 - وزن‌های لحنی :

قرار	مفاعلین، مفاعلین، فعولن
جواب	مفاعلین، مفاعلت، فعولن
جواب‌الجواب	مفاعل، مفاعیل، فعولن

 

بررسی کامل دستگاه قرائت قرآن حجاز

1389

1) معنای لغوی : نام منطقه‌ای در شبه جزیره‌ی عربستان و همچنین نام پرده‌ای از پرده‌های موسیقی است و گفته‌اند صدایی که از زنگوله خیزد.

2)  گستردگی و پیشینه : حجاز از جمله مقام‌های اصیل و قدیمی عرب است. بعضی آن را از الحان اهل مدینه و مکه و حجاز می‌دانند و برخی معتقدند صحرانشینان منطقه‌ی حجاز در طی مسیرهای طولانی سوار بر شتر شده و تحت تاثیر راه رفتن این حیوان نغمات خاصی را زمزمه می‌کردند. که با گذشت زمان بر وسعت آن‌ها افزوده شد و به مرور به دلیل منحصر به فرد بودن اعراب نام حجاز را بر آن نهاده‌اند. این مقام را در مغرب «الحجازالکبیر» و در عراق به عنوان «مثنوی» می‌شناسند.

3) کیفیت آهنگ : این نغمه تا حدودی با حجاز پارسی اختلاف دارد، و عرب‌ها حق مطلب را اداء نموده‌اند و با فاصله یک پنجم این گوشه راشروع می‌کنند که خود یک جهش معنوی به سوی دنیای بالا است، از این رو مناجات به درگاه الهی با این مقام خوانده می‌شود. به روایتی صوت قرآن نیز در آهنگ حجاز بسیار موثر می‌افتد و در قلوب اهل ایمان جای می‌گیرد. حجاز حالتی جهشی دارد و گویی انسان می‌خواهد با خدای خود رازونیاز کند مانند مناجات بالای گلدسته‌های مساجد. اساتید لحن در توصیف این مقام آن را ناله‌ی برخواسته از غم هجران حوادث گذشته می‌دانند و اجرای آن را با جریانی بسیار ملایم و روان همراه دانسته و هر نوع تکلف در آن را باعث کاهش میزان اثرگذاری قلمداد نموده‌اند.

4) موضوع آیات : از مقام حجاز در آیات؛ بشارت، انذار، خوف، القاء مطلب، عظمت، جاودانگی، هشدار، عقاب و عتاب، اوامر، صفات الهی، تحکم، تاکید، خطاب و بلندنظری بهره می‌جویند. همچنین گوشه‌های حجاز در آیات توحید، اسماء و صفات الهی، نشانه‌های الهی و خود حجاز در آیات اصحاب یمین مومنین به کار می‌رود و برخی آیات نعمت‌های خداوند، تذکر و یادآوری امر و توصیه و خلقت جهان هستی و موجودات و نیز فراخوان عمومی را نام برده‌اند.

5) تاثیرات : حجاز نغمه‌ای بسیار جذاب و گسترده است. برخی گوشه‌های آن سرور معنوی به ارمغان می‌آورد. و برخی دیگر حالت بشارت‌دهنده دارد و عشق و محبت الهی را در انسان زنده می‌سازد و حالتی که این مقام در ذهن متصور می‌سازد حالت ذهنی و ضمیری آن است و غالباً تلاوت با این مقام در ذهن شنونده فاصله‌ی دور و بعد مسافت را ایجاد می‌نماید و شنونده احساس می‌کند که از مکانی بالا و دور سخن می‌گویند.

6) جایگاه اجرا : این مقام غالباً با مقام سه‌گاه و صبا تجانس داشته و پس از مقام بیات، صبا و سه‌گاه اجرا می‌شود.

7) گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : از جمله نغمه‌های فرعی این مقام، می‌توان به نغمه‌های «شهناز، حجازکار، سوزدل، شت عریان، اوج آرا» اشاره نمود و برخی دیگر به «نغمات فرعی زنگران، کارکرد، کار (حجازکار) اصفهان، غطا، نسوی، رمل، منصوری و دوکا» اشاره نموده‌اند.

8)قاریان برتر : می‌توان اساتید رفعت، عبدالفتاح شعشعاعی، مصطفی اسماعیل، کامل یوسف و حصان را نام برد.

9) وزن‌های لحنی :

قرار	فعول، مفاعلین، فعولن، فعولن
جواب	مفاعیل، فعولن، مفاعلن
جواب‌الجواب	فعول، مفاعلین، فعولن، مفاعلین

بررسی کامل دستگاه قرائت قرآن رست (راست)

1 - معنای لغوی : رست یا راست به معنی حقیقت و درستی به کار می رود. رست کلمه‌ای تازی است. به معنای مستقیم این مقام در مغرب به اسم «استهلال» شناخته می‌شود.

2 - گستردگی و پیشینه : این مقام در تمامی بلاد مسلمین کاربرد داشته و دارد عده‌ای معتقدند که این مقام از دیرباز ماهیت و حقیقت خود را حفظ کرده و تا به امروز پابرجا مانده است. در قرون وسطا این مقام به عنوان اولین و اصلی‌ترین مقامات موسیقی بوده و امروزه اعراب آن را در جایگاه دوم بعد از بیات قرار داده‌اند و لقب «اب النغمات یا پدر نغمات» و در پاره‌ای از موارد نام «ملک‌النغمات» را به خود گرفته است. عده‌ای از اساتید لحن، قدمت این مقام را به زمان حضرت آدم (ع) می‌دانند و می‌گویند. رست ناله‌ای انسانی است که دست از همه چیز برای بهشت شسته است این مقام پس از بیات از جمله وسیع‌ترین و گسترده‌ترین مقامات است آن چنان که بسیاری از قراء زیربنای قرائت خود را به صورت مبسوط خوانی بر آن استوار نموده‌اند. این مقام کلید ورود به سایر مقامات و الحان است. نغمه‌ی رست در موسیقی ایرانی نیز به عنوان یکی از دستگاه‌های هفتگانه و اصلی مطرح است.

3 - کیفیت آهنگ : این مقام از جمله مقام‌های زیبا اصلی و با صلابت عرب است و براساس یکی از امثال عربی «اذا طال لیلک فالرست» یعنی در شب به این مقام سفارش شده است. همچنین حالت وقار متانت و بیانگری در آن مشاهده می‌گردد و بسیار مناسب قرائات مجلسی است و باز هم مشهور است «اذا جن لیلک فالرست» چون شب فرا رسید با مقام رست قرائت کن. این نغمه از نظر لحنی حالتی ضربی داشته و تحکم و تاکید و القاء امر را متصور می‌گرداند. به این خاطر غالب آیاتی که دارای تاکید، تحکم، امر، تضرع، درخواست، ادعیه، توبه، انابه» است در آن تلاوت می‌گردد. این مقام حالتی شبیه به اشاره به نزدیک و ضمیر این دارد.

 4- موضوع آیات : این مقام در آیات «توحید، اسماء و صفات الهی، نشانه‌های الهی، نبوت عامه، عقاید، احکام و عبادات، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

5 - تاثیرات : از جمله تاثیرات این مقام برانگیخته شدن حس مردانگی و جسارت و حرکت به سوی کشف حقیقت در شنونده است. و زیرشاخه‌های آن نیز تاثیراتی نظیر آغاز بهار یا حقیقت روایت سرگذشت انسان‌های حقیقت‌جو و ایجاد تصویری زیبا از حقیقت و درستی در ذهن شنونده ایجاد می‌کند.

6 - جایگاه اجرا : این مقام پس از مقام بیات، نهاوند، عجم و سه‌گاه ارائه می‌گردد ولی با توانمندی که دارد در هر موقعیتی از قرائت قابل اجرا می‌باشد.

7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : برخی از نغمات فرعی در این مقام عبارتند از «سوزناک، نوروز، دلنشین، اصفهان، ماهور، سازگار، سوز، دارا، نیشابورک و پگاه» را می‌توان نام برد.

8 - قاریان برتر : از اساتیدی که در این مقام شهرت بیشتری دارند می‌توان راغب مصطفی غلوش، مصطفی اسماعیل، رفعت، حصان، شعشاعی، صیاد و متولی عبدالعال را نام برد. 

9 - وزن‌های لحنی :

قرار	فاعلاتن، فاعلن، فاعلاتن،
جواب	فاعلاتن، فاعلن، فاعلان،
جواب‌الجواب	فاعلاتن، فعلن، فعلاتن،

 

بررسی کامل دستگاه قرائت قرآن نهاوند

1- معنای لغوی : در لغت، نهاوند نام یکی از شهرهای ایران و همچنین نام شعبه یا نام پرده‌ای از موسیقی آورده شده است.

2- گستردگی و پیشینه : نهاوند به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و زیبا و دل‌انگیزترین سبک‌های موسیقی سنتی ایران است. این مقام همنام یکی از شهرهای ایران می‌باشد. در الجزایر به عنوان «دهاوی» و در ترکیه به اسم «بوسلیک یا فرح‌افزا» شناخته شده است. البته درمورد خواستگاه این مقام دو نظریه وجود دارد. عده‌ای آن را از کشور ایران، و عده‌ای دیگر خاستگاه آن را کشور هند می‌دانند این مقام به «نهوند» نیز مشهور است.

3- کیفیت آهنگ : نهاوند یکی از مقام‌های متعادل و قابل مانور، دارای ماهیتی لطیف و منعطف از نظر لحنی بوده، و ظرافت و لطافت ویژه‌ای را طلب می‌کند. به طوری که نه لحن خیلی خفیف از آن استنباط می‌گردد. بلکه ترکیبی از آن‌هاست. نهاوند نه مانند صبا و حجاز و رست دارای ریتم، لحن سنگین، بلند، موکد و گرم است و نه مانند سه‌گاه مهیج و محرک، بلکه میانه‌ای از این مقامات می‌باشد و همچون دانه‌ی مروارید در مقامات دیگر خودنمایی می‌کند.

4 - موضوع آیات : بهترین محل تلاوت آیات با این مقام داستان‌های قرآن است. همچنین آیات توحید صفات الهی، نبوت خاصه، احکام و عبادات، اصحاب یمین و مومنین، اخلاق، پند، اندرز، حمد و ثنا، نقل اخبار، تحسین و تانی و صبر را نیز می‌توان با آن تلاوت نمود.

5 - تاثیرات : مقام نهاوند مقامی بسیار لطیف و مانند نسیم سحرگاهان صورت شب‌زنده‌داران را نوازش می‌کند. برخی گوشه‌های آن حالت محبت و سرور و بهجت در نفس ایجاد می‌کند.

6 - جایگاه اجرا : این مقام با نغمی‌ی رست و چهارگاه تجانس داشته و معمولاً پس از حجاز و سه‌گاه و صبا به این مقام منتقل می‌شوند.

7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : به واسطه‌ی گستردگی و زیر نغمه‌های درون مقامی، قاری به راحتی می‌تواند در این مقام مانور داده و پرده‌های متعدد را در آن اجرا نماید. خصیصه‌های دیگر آن قابلیت ترکیب‌پذیری است. از مقامات فرعی آن می‌توان به »نکریز» اشاره نمود و همچنین نغمه‌های «بوسیلک – سلطانی یا عشاق، فرحزا و حصار» را نیز جزء این مقام دانسته‌اند.

8 - قاریان برتر : تلاوت‌های استاد مصطفی اسماعیل خصوصلً در سوره‌ی مبارکه‌ی بقره. همچنین تلاوت سوره‌ی مبارکه سباء توسط استاد منشاوی را می‌توان از تلاوت‌های برتر این مقام به حساب آورد. 

9 - وزن‌های لحنی : 

وزن موسیقیایی مقام به صورت زیر می‌باشد: 

قرار	مفاعلن، فعلاتن
جواب	فاعلن، فعلان
جواب‌الجواب	فعلاتن، فاعلن، فعلان

آموزش دستگاه قرائت قرآن عجم (چهارگاه)

1 - معنای لغوی : از نظری لغوی یعنی نقطه نهادن بر روی حروف و اعراب حروف، دندان فرو بردن بر چیزی به خاطر دانستن سختی و سستی آن. از طرف دیگر، اعراب مردم غیرعرب را عجم می‌گویند. به معنای کندزبانان.

2 - گستردگی و پیشینه : با توجه به این که نغمات ماهور و چهارگاه خاستگاه ایرانی دارد می‌توان گفت که عجم یکی از نغمه‌های فارسی است، که در گذشته‌ی دور مورد استفاده بوده است. به هرحال امروزه در سرزمین اعراب رنگ و بوی عربی گرفته و در قرائت قرآن به نام مقام عجم از آن استفاده می‌گردد.

3 - کیفیت آهنگ : مقام عجم در تلاوت قرآن ترکیبی از نغمات ماهور و چهارگاه، و چند مقام فرعی کوچک دیگر است. ماهور نقش مهمی در اجراء این مقام دارد. 

4 - موضوع آیات : در آیاتی با مضامین خدا، بهشت، توبه، معجزات، پیامبران، دعا، درخواست، حرکت و مبارزه از این مقام بهره می‌جویند.

5 - تاثیرات : اعراب معتقدند این مقام با پاکی و پوششی که دارد در ایجاد شور و شوق و هیجان در شنونده بسیار موثر است.

6 - جایگاه اجرا : این مقام بعد از رست و سه‌گاه آورده می‌شود. هر چند اساتیدی همچون عبدالباسط و مصطفی اسماعیل پس از مقام نهاوند و بیات نیز از آن بهره جسته‌اند. مقام عجم در مایه‌ی صبا بوده و از آن در فراز و نشیبهای صوتی و لحنی استفاده می‌شود.

7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : عجم دارای تنوع لحنی و ریز نغمات مختلف نیست و از گستردگی الحان تا حدودی بی‌بهره است. از نغمات فرعی آن می‌توان به «شوق‌آور و شوق‌افزا» اشاره نمود.

8 - قاریان برتر : در این مقام اساتیدی همچون شعشاعی، مصطفی اسماعیل، کامل یوسف، منشاوی، حصان، علی‌البناء و شحات‌انور را می‌توان نام برد.

آموزش دستگاه قرائت قرآن سه گاه (سگا)

1 - معنای لغوی : ریشه‌ی این کلمه فارسی بوده و نام لحنی از الحان موسیقی ایرانی و نام‌نوایی از موسیقی است.

2 - گستردگی و پیشینه : عده‌ای بهترین جایگاه این مقام را در آذربایجان، و اهل آن را بهترین اجراءکنندگان این مقام می‌دانند و معتقدند که به مرور زمان این مقام در همه‌ی سرزمین‌ها به خصوص در میان عرب‌زبانان جایگاه و موقعیتی خاص برای خود کسب نموده است تا آن جایی که امروزه یکی از مقامات اصلی در میان الحان قرآن کریم است.

3 - کیفیت آهنگ : سه‌گاه تنها مقامی است که نسبت به سایر مقام‌ها حالت تهییج و تطریب دارد در این مقام نوعی شور و هیجان و جهش وجود دارد که درصورت تطابق صحیح و به جا با مفهوم و معنای آیات زیبایی دوچندان دارد این مقام دوست داشتنی بوده و برای انسان هیجان ایجاد می‌کند. برخی گوشه‌های آن حالت امید و رجاء معنوی دارد و برخی دیگر حزنی معنوی در نفس به وجود می‌آورد.

4 - موضوع آیات : غالباً این مقام در آیات «رحمت، شادی، فرح، بشارت، امید، رجاء، مفاهیم عشق، وعده‌های الهی، مغفرت، صفات مومنان، پیروزی، اجابت دعا و اصحاب یمین»‌ آورده شده است.

5 - تاثیرات : الحان مقام سه‌گاه آرامش‌بخش و باعث لذت روح و جان است و غم‌ها را می‌زداید و ریتم آن به گونه‌ای است که حالت استهزاء، عتاب، خطاب، تمسخر و سرزنش را در ذهن شنونده تراوش و منقوش می‌کند. همچنین حلاوت و شیرینی آن برانگیزنده‌ی حس محبت، عشق و سوزدل است.

6 - جایگاه اجرا : این مقام غالباً قبل و بعد از چهارگاه و حجاز و بعد از رست قابل اجرا می‌باشد و همچنین پس از عجم و نهاوند نیز خوانده شده است.

7 - گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی : این مقام یکی از دستگاه‌های اصلی موسیقی در ایران بوده و گوشه‌های «مویه، زابل، مخالف و مطلوب» در آن استفاده می‌شود. همچنین گوشه‌ی «رمل» نیز در آن استفاده می‌گردد و باز هم از نغمات فرعی آن می‌توان به «شوق‌افزا وشوق‌آور» اشاره نمود. از دیدگاه اساتید لحن گوشه‌های دیگری از جمله دستگاه «هزام» که استاد مصطفی اسماعیل در تلاوت سوره‌های لقمان، نازعات و علق خوانده است را می‌توان نام برد.

8 - قاریان برتر : رفعت، شعشاعی، مصطفی اسماعیل، منشاوی، شحات انور و نیز استاد غلوش می‌باشند.

9 - وزن‌های لحنی :

قرار	مفاعلن، مفتعلن، مفاعلن
جواب	متفاعلن، متفاعلن، متفاعلن
جواب‌الجواب	متفاعلن، متفاعلن، فعلاتن

دانلود جزوه آموزشی تجوید سطح 1

دانلود جزوه آموزش تجوید سطح 1 قرآن کریم

یکی از مهمترین مسائل در امر قرائت قرآن کریم ، رعایت تجوید و نکات مربوط به آن توسط قاری است. این جزوه 30 صفحه ای که توسط دارالقرآن آستان مقدس امام زاده حسن(ع) تهیه و تنظیم شده به بیان تمام نکات تجویدی سطح 1 می پردازد.امیدواریم با استفاده و نشر این جزوه بتوانیم در راه اعتلای قرآن کریم قدمی کوچک برداریم.

دعاهای ختم قرآن

حتما دعاهایی رو که در انتهای جلسات قرآن خونده میشه رو شنیده اید.همون دعاهایی که با "اللهم نور قلوبنا بالقرآن" شروع میشن. شاید کنجکاو باشید که این دعاها رو به طور کامل داشته باشید.

صدق الله العلیّ العظیم
و صدق رسولُه النّبیُّ الأمینُ الکریم
و نحن علی ذلک مِن الشّاهدین و الشّاکرین
سبحان ربّک ربّ العزّة عمّا یصفون
و سلامٌ علی المرسلین
و الحمدلله ربّ العالمین
و تمّت کلمة ربّک صدقاً و عدلا
لا مبدّل لکلماته و هو السمیع العلیم
اللّهم لک أسلمنا
و بک آمنّا
و علیک توکّلنا
و إلیک أنبنا
فلک الحمد فی الأولی و فی الأخری یا ربّ
ربّنا تقبّل منبا إنّک أنت السّمیع العلیم
و تُب علینا إنّک أنت التّوّاب الرّحیم
و اغفر لنا و ارحمنا إنّک أنت الغفور الرّحیم
و نجِّنا مِن الهمِّ و الغمِّ و الکربِ العظیم
 و مَتّعنا بِالنّظرِ وجهِک الکریم

***

اللّهم نوّر قلوبَنا بالقرآن
وانصر جیوشَنا بالقرآن
و ثبّت أقدامَنا بالقرآن
و قوِّم دیننا بالقرآن
و اخذُل أعدائَنا بالقرآن
و أیِّد قائدَنا بالقرآن
و احفَظ علمائِنا بالقرآن
و اقضِ حوائجَنا بالقرآن
و حسِّن أخلاقَنا بالقرآن
و زَیِّن أبصارَنا بالقرآن
و اغفِر لِمَوتانا بالقرآن
و ارحَم شهدائَنا بالقرآن
و سلِّم مسافرینا بالقرآن

 ***

اللّهم اجعل القرآنَ لنا فی الدّنیا قریناً
 و فی القبر مونساً و أنیساً
و فی الآخرةِ شافعاً و شفیعاً
و علی الصراطِ عیناً و دلیلاً
و علی النّارِ سِتراً و حجاباً
و فی الجَنَّةِ رفیقاً و شفیقاً

 ***
اللّهم اشرح صدورَنا بالقرآن
و أصلِح أمورنا بالقرآن
و فرِّج همومَنا بالقرآن
و أدِّ دیونَنا بالقرآن
و استُر عیوبَنا بالقرآن
و اغفِر ذنوبَنا بالقرآن
و عجّل فی فرج مولانا و صاحِبنا بالقرآن